Ọjọgbọn Tiffany Shaw, Ọjọgbọn, Saka ti Geosciences, University of Chicago
Gusu Iwọ-oorun jẹ ipo rudurudu pupọ. Awọn afẹfẹ ni ọpọlọpọ awọn Latitudes ti wa ni apejuwe bi "Rin awọn iwọn ogoji", "awọn aadọta ọgbẹ", ati "ariwo awọn iwọn kata". Awọn igbi de igba 78 ẹsẹ (24 mita).
Gẹgẹ bi gbogbo wa ṣe mọ, ko si nkankan ninu Ile ariwa ariwa le ba awọn iji lile ṣe, afẹfẹ ati awọn igbi omi ati riru ninu Gusu Iwọ-oorun. Kini idi?
Ni iwadii tuntun ti a tẹjade ninu awọn ilana ti Ile-ẹkọ ti Orilẹ-ede ti Ile-ẹkọ giga, Emi ko ṣe atunṣe awọn iji jẹ wọpọ diẹ sii ni ariwa.
Ni apapọ ọpọlọpọ awọn ila ila ti ẹri lati awọn akiyesi, ẹkọ, ati awọn awoṣe afefe ti awọn abajade wa si ipa pataki ti Okun Oce Ocerac "ati awọn oke nla ni iha ariwa ariwa.
A tun fihan pe, ipari akoko, awọn iji ni gusu gusu di iwuwo diẹ sii, lakoko ti o wa ni iha ariwa ariwa ko ṣe. Eyi ni ibamu pẹlu awoṣe awoṣe oju-ọjọ ti igbona agbaye.
Awọn ayipada wọnyi jẹ pataki nitori a mọ pe awọn iji lile le ja si awọn ipa ti o muna diẹ iru bi awọn efuufu ti o ni iwọn, iwọn otutu ati ojo igboro.
Fun igba pipẹ, awọn akiyesi oju ojo julọ ti oju-aye ni a ṣe lati ilẹ. Eyi fun awọn onimọ-jinlẹ ti o han ti iji ni ariwa ariwa. Sibẹsibẹ, ni Gusu Iwọ-oorun, eyiti o ni ibamu si aworan idakẹjẹ ti ilẹ naa titi awọn akiyesi satẹlaiti gbẹsan wa ni ipari ọdun 1970.
Lati awọn ewadun ti awọn akiyesi lati ibẹrẹ ti akoko satẹlaiti, a mọ pe awọn iji ni Gusu Iwọ-oorun jẹ to 24 ogorun awọn ti o lagbara ju awọn ti o wa ni iha ariwa.
Eyi ni a fihan ninu maapu ti o wa ni isalẹ, eyiti o fihan ailagbara Steti lododun fun gusu ati iyatọ ariwa (awọn maapu akọkọ ati awọn maapu to kẹhin.)
Maapu naa fihan agbara kikankikan giga giga ti awọn iji ni gusu gusu ni gusu ati awọn okun wọn ni okun ti ara ilu Pacific ati Atlantic (shaged ni Ariwa Iwọ-oorun. Awọn iyatọ ikuna fihan pe awọn iji ni okun ni aaye gusu ti gusu ju ninu ariwa ariwa (shadide osan) ni ọpọlọpọ awọn latitude.
Biotilẹjẹpe awọn imọ-jinlẹ oriṣiriṣi wa, ko si ẹniti nfunni alaye idaniloju fun iyatọ laarin awọn imukuro meji.
Wiwa awọn idi naa dabi iṣẹ ṣiṣe ti o nira. Bawo ni lati loye iru eto eka kan ti o ba sọrọ ẹgbẹẹgbẹrun awọn ibuso bi ateteru? A ko le fi ilẹ sinu idẹ ati ki o kẹkọọ rẹ. Sibẹsibẹ, eyi jẹ alabapade eyiti awọn onimọ-jinlẹ ti o kawe fisikọ ti afefe n ṣe. A lo awọn ofin ti fisisi ati lo wọn lati ni oye bugbamu ile aye ati oju-ọjọ.
Apẹẹrẹ olokiki julọ ti ọna yii jẹ iṣẹ aṣáájú-ọnà Dokita, ẹniti o gba ẹbun 2021 ni imọ-jinlẹ "fun asọtẹlẹ ti o gbẹkẹle julọ ti igbona agbaye." Awọn asọtẹlẹ rẹ da lori awọn awoṣe ti ara ti afefe ilẹ-aye, ti o wa lati iwọn otutu iwọn otutu ti o rọrun julọ si awọn awoṣe onisẹpo-ti o rọrun. O kọ ẹkọ esi ti afefe si awọn ipele ti nyara ti erogba oloro ni oju-aye nipasẹ awọn awoṣe ti o yatọ awọn ami ti ara lati labẹ awọn iyalẹnu ti ara.
Lati loye awọn iji diẹ sii ni apa gusu ati ọpọlọpọ awọn laini ti ẹri, pẹlu data lati awọn awoṣe oju-oju-mimọ ti fisiksi. Ni igbesẹ akọkọ, a n iwadi awọn akiyesi ni awọn ofin bi agbara ti pin kaakiri ilẹ.
Niwon ilẹ-aye jẹ aaye, ilẹ rẹ gba oorun ti oorun laise lati oorun. Pupọ julọ ti agbara ti gba ati gbigba ni oluṣọgba, nibiti awọn oorun ti o lu dada diẹ sii taara. Ni ilodisi, awọn ọpá ti ina deba ni awọn igun ti o wa ni oke.
Awọn ọdun ti iwadii ti han pe agbara iji wa lati iyatọ yii ni agbara. Ni pataki, wọn ṣe iyipada "agbara aimi" ti o fipamọ sinu iyatọ yii sinu "ipanuini" ti išipopada. Iyipo yi waye nipasẹ ilana ti a mọ bi "iduroṣinṣin barroclini".
Wiwo yii ni imọran pe ina mọnamọna ko le ṣe alaye nọmba nla ti awọn iji ni apa gusu, niwon mejeji hemisparins gba iye oorun kanna. Dipo, itupalẹ iwari wa ni imọran pe iyatọ ninu kikankikan ni kikanjle ati ariwa le jẹ nitori awọn nkan oriṣiriṣi oriṣiriṣi meji.
Ni akọkọ, ọkọ gbigbe ti agbara okun, nigbagbogbo tọka si bi "beliti calt." Omi rin nitosi pẹpẹ ariwa, awọn ṣiṣan lẹba ilẹ nla, ati ṣiṣan pada ariwa si equator, ti o gbe agbara pẹlu. Abajade opin ni gbigbe ti agbara lati Antarctica si polu ti North. Eyi ṣẹda iyatọ agbara pupọ laarin oludogba ati awọn ọpa ni ibi-afẹde gusu ju ni iha ariwa ariwa, eyiti o jẹ awọn iji lile diẹ sii ni Gusu Iwọ-oorun.
Ohun keji jẹ ifosiwewe nla ni iha ariwa ariwa, eyiti, bi iṣẹ iṣaaju iṣẹ iṣaaju daba, awọn iji ti o da dalate. Afẹfẹ awọn iṣan omi lori awọn sakani oke nla ṣẹda awọn giga giga ati awọn lows ti o dinku iye agbara wa fun awọn iji.
Sibẹsibẹ, itupalẹ ti data nikan ko le jẹrisi awọn okunfa wọnyi, nitori awọn okunfa pupọ pupọ ṣiṣẹ ati ikojọpọ ni nigbakanna. Pẹlupẹlu, a ko le ṣe idiwọ ara ẹni ti o fa lati ṣe idanwo pataki wọn.
Lati ṣe eyi, a nilo lati lo awọn awoṣe oju-ọjọ lati ṣe iwadi bi awọn iji ṣe yipada nigbati o yatọ yatọ si ti yọ.
Nigba ti a ko dan awọn oke-nla ninu eekanna, iyatọ ninu kikankikan iji laarin awọn heriapheres ni halved. Nigbati a ba mu igba beliti okun kuro, idaji keji ti iyatọ iji ti lọ. Nitorinaa, fun igba akọkọ, a ṣii alaye pipe fun awọn iji ni Gusu Iwọ-oorun.
Niwọn igba ti awọn iji ba ni nkan ṣe pẹlu awọn ipa awujọ ti o tobi bi awọn afẹfẹ afẹfẹ, awọn aaye atẹgun ati ibeere pataki ni a gbọdọ dahun ni boya awọn iji iwaju yoo ni okun tabi alailagbara.
Gba awọn akopọ ti a ṣe idi ti gbogbo awọn nkan bọtini ati awọn iwe lati bulodoni ni ṣoki nipasẹ imeeli. Wa diẹ sii nipa irohin wa nibi.
Gba awọn akopọ ti a ṣe idi ti gbogbo awọn nkan bọtini ati awọn iwe lati bulodoni ni ṣoki nipasẹ imeeli. Wa diẹ sii nipa irohin wa nibi.
Ọpa bọtini kan ninu awọn iṣakojọpọ awọn awujọ lati koju awọn ipa ti iyipada oju-ọjọ jẹ ipese awọn asọtẹlẹ ti o da lori awọn awoṣe afefe. Ikẹkọ tuntun ni imọran pe iwọn apapọ gusu ti gusu oorun ti o di kikankikan si ọna opin orundun.
Ni ilodisi, awọn ayipada ninu agbara apapọ lododun ti awọn iji ni ariwa ariwa ni a sọ tẹlẹ lati jẹ iwọntunwọnsi. Eyi jẹ apakan nitori awọn ipa ti akoko ṣiṣe laarin igbona ni awọn ile olooru, eyiti o mu ki iji ni okun sii, ati igbona iyara ni Arctic, eyiti o jẹ ki wọn lagbara.
Sibẹsibẹ, oju-ọjọ nibi ati bayi n yipada. Nigbati a ba wo awọn ayipada ni ọdun diẹ sẹhin, a rii pe awọn iji ala ti di kikankikan diẹ sii, lakoko ti awọn ayipada ti apa ariwa ti jẹ aifọwọyi, ni ibamu pẹlu awọn asọtẹlẹ awoṣe oju-ọjọ lori akoko kanna.
Botilẹjẹpe awọn awoṣe ṣe akiyesi ifihan, wọn tọka awọn ayipada ti o waye fun awọn idi ara kanna. Iyẹn ni, awọn ayipada ninu awọn iji lile ti o gbona nitori pe omi igbona n lọ si awọn ti o wa ni ayika Antarctica lati rọpo rẹ, eyiti o yorisi itansan ati awọn ọpa.
Ni ile ariwa, awọn ayipada okun wa ni aiṣedeede nipasẹ pipadanu yinyin okun ati egbon, nfa itansan diẹ sii laarin oluṣọgba ati awọn ọpá.
Awọn igi ti gbigba idahun ti o tọ wa ga. Yoo ṣe pataki fun iṣẹ ọjọ iwaju lati pinnu idi ti awọn awoṣe ṣe akiyesi idi ti o ṣe akiyesi, ṣugbọn yoo jẹ pataki lati gba idahun ti o tọ fun awọn idi ti ara ẹni to tọ.
Xiao, t. et al. (2022) iji ni gusu-oorun ati irekọja nla, awọn iṣaaju ti Ile-ẹkọ ti orilẹ-ede Amẹrika ti Amẹrika, The WA: 10.1073 / PNAS.21212
Gba awọn akopọ ti a ṣe idi ti gbogbo awọn nkan bọtini ati awọn iwe lati bulodoni ni ṣoki nipasẹ imeeli. Wa diẹ sii nipa irohin wa nibi.
Gba awọn akopọ ti a ṣe idi ti gbogbo awọn nkan bọtini ati awọn iwe lati bulodoni ni ṣoki nipasẹ imeeli. Wa diẹ sii nipa irohin wa nibi.
Atejade labẹ iwe-aṣẹ CC. O le ẹda ohun elo ti ko ni aifọwọyi ni gbogbo rẹ fun lilo ti kii ṣe iṣowo pẹlu ọna asopọ si ṣoki si apoti-ije eroro ati ọna asopọ kan si nkan naa. Jọwọ kan si wa fun lilo ti owo.